Blog

Przeciętny człowiek rzadko zadaje sobie pytanie, co dokładnie robi archeolog. Ten zawód wciąż jest jeszcze nie do końca odkryty, a praca, jaka wiąże się z tą profesją, może zaskakiwać. Człowiek na tym stanowisku zajmuje się badaniem minionych kultur i cywilizacji oraz ich relacjami z otaczającym środowiskiem. Co więcej, jego umiejętności przydają się również przy innego typu pracach i zleceniach.  

Źródło to dokument, który bezpośrednio lub pośrednio daje świadectwo o kontekście, rzeczywistości, wydarzeniu i wzbogaca naszą wiedzę. Historyk, jak powiedzieliśmy, ma za przedmiot badań źródła pośrednie, czyli teksty pisane, starożytne mapy i świadectwa ikonograficzne. Dokumenty te opowiadają historię nie wprost, ale słowami i oczami pośrednika umieszczonego między nami a rzeczywistością historyczną.

Datowanie miejsc, obiektów, osad itp. ma fundamentalne znaczenie dla archeologa. Analizy stratygraficzne i typologiczne pozwalają na sortowanie danych w sekwencje i względne klasyfikacje chronologiczne (klasyfikacja i typologia; chronologia i periodyzacja). W przypadku niemożności datowania lub w sytuacjach niepewności działania związane z danymi mogą być ustalane lub weryfikowane metodami laboratoryjnymi, za pomocą których możliwe jest umiejscowienie faktów archeologicznych lub stratygraficznych. Współczesnym trendem do badania starożytnych artefaktów jest wytwarzanie nowych narzędzi i metod w celu uzyskania jak największej ilości informacji o obiekcie bez niszczenia jakiejkolwiek (nawet małej) jego części. Podczas nadzoru archeologicznego firma archeologiczna stara się również unikać przenoszenia artefaktów z miejsca, w którym je odnaleziono, dopóki nie zostanie zbadane całe otoczenie.

Historia, antropologia i archeologia to trzy odrębne, ale ściśle ze sobą powiązane dyscypliny, które opowiadają człowiekowi o jego pochodzeniu dzięki jego przeszłości. Historycy mogą powiedzieć, jakie państwa powstały w różnych regionach i kiedy zniknęły. Antropolodzy potrafią opisać fizyczne cechy populacji, kulturę oraz relacje środowiskowe i społeczne. Archeolodzy wykonując usługi archeologiczne natomiast udowadniają autentyczność artefaktu lub przenoszą znaleziska historyczne lub antropologiczne. Archeologia niewątpliwie wzbogaciła historię ludzkości, jak żadna inna nauka nigdy nie zrobiła. Archeologia zdołała ujawnić ogromną część niepisanej przeszłości człowieka.

Świat nieustannie podążający na przód musi się na chwile zatrzymać i spojrzeć w przeszłość. Wiele razy ludzkości przekonała się, że warto słuchać przodków, obserwować ich poczynania i nie popełniać tych samych błędów. Dziś wiele stanowisk archeologicznych powstaje w miejscach przypadkowych, a nadzór archeologiczny jest kluczowym rozwiązaniem pozwalającym zachować relikty przeszłości.

Archeologia jest po części odkryciem skarbów przeszłości, po części skrupulatną pracą analityka naukowego, po części ćwiczeniem twórczej wyobraźni. Archeolog pracuje czasem w świetle palącego słońca na pustyniach Azji Środkowej, współpracuje z Eskimosami w śniegach Alaski, nurkuje u wybrzeży Florydy, aby dotrzeć do wraku hiszpańskiego statku i bada kanały rzymskiego miasta. Ale jest to również świadomy wysiłek interpretacyjny, dzięki któremu można zrozumieć, co to wszystko oznacza w historii ludzkości. Wreszcie, – co najważniejsze – jest to próba zachowania światowych dóbr kultury przed grabieżą i zniszczeniem.

Archeologiczne badania terenowe rozpoczynają się od wyczerpującej kwerendy obejmującej całą dostępną wiedzę na temat badanego obszaru i jego kontekstu. Archeolodzy dokonują przeglądu literatury historycznej i archeologicznej, a także dostępnych źródeł rękopisów, ustnego przeglądu mieszkańców i badania terenowego. Następnie można rozpocząć wykopaliska na stanowisku objętym koniecznością przeprowadzenia prac. Obejmuje staranną eksplorację wszystkich zidentyfikowanych struktur i ich dokumentację poprzez plany, sekcje, fotografie, notatki i różne arkusze dokumentów.

Archeologia ma wspólny cel razem z historią – badania archeologiczne, czyli zdobycie wiedzy o przeszłości człowieka i rekonstrukcja jego historii. Ale rozróżnia je obiekt (źródło), którego dotyczą te badania: historia analizuje dokumenty pisane, a archeologia zajmuje głównie szczątki materialne, artefakty. Dlatego historia i archeologia używają różnych systemy źródeł (pisemnych i materiałowych), a co za tym idzie, stosują różne procedury i narzędzia dochodzeniowe, aby uzyskać przydatne informacje do zrozumienia przeszłości (np. archeolog prowadzi wykopaliska na obszarach dawniej zamieszkanych przez człowieka lub przez niego użytkowanych, historyk przegląda starożytne dokumenty w archiwach i bibliotekach). Chociaż rozróżnienie jest jasne, w rzeczywistości w badaniach minionych cywilizacji bardzo często zdarzają się przypadki komplementarności i współzależności między różnymi systemami źródeł. Na przykład w przypadku inskrypcji jest konieczne, oprócz analizy tekstu pisemnego, również badanie wsparcia materialnego.

Elementy dziedzictwa archeologicznego stanowią wszystkie materialne pozostałości istnienia ludzkości. Archeologia bada elementy tego dziedzictwa, aby uzyskać informacje historyczne na temat kolejnych ludzkich zawodów i ich kontekstu. Pole chronologiczne badań archeologicznych rozciąga się zatem od pojawienia się człowieka do dnia dzisiejszego. Pozostałości materiału, na których opierają się badania archeologiczne, można znaleźć niemalże wszędzie gdzie kiedykolwiek pojawił się człowiek – na lądzie lub pod wodą.

Usługi archeologiczne świadczą firmy archeologiczne specjalnie na to zadanie przygotowane. Do ich zadań należy między innymi nadzór nad budową, rozpoznawcze badania czy wykopaliska. Doświadczeni archeolodzy sprawnie i bezproblemowo realizują swoje zadania, nie przedłużając przy tym czasu budowy. Jakie konkretnie potrzebne są ich usługi?

Usługi archeologiczne kojarzą się ze skomplikowanymi pracami i wielkimi odkryciami w wykopaliskach, zazwyczaj w egzotycznych miejscach. Niewiele ludzi zdaje sobie jednak sprawę z faktu, że takie badania okazują się być niekiedy również konieczne w przypadku budowy domu lub garażu. Co dokładnie obejmują takie badania w terenie?