Odkrycia archeologiczne skrywają w sobie wiele tajemnic o tożsamości współczesnego świata
Datowanie miejsc, obiektów, osad itp. ma fundamentalne znaczenie dla archeologa. Analizy stratygraficzne i typologiczne pozwalają na sortowanie danych w sekwencje i względne klasyfikacje chronologiczne (klasyfikacja i typologia; chronologia i periodyzacja). W przypadku niemożności datowania lub w sytuacjach niepewności działania związane z danymi mogą być ustalane lub weryfikowane metodami laboratoryjnymi, za pomocą których możliwe jest umiejscowienie faktów archeologicznych lub stratygraficznych. Współczesnym trendem do badania starożytnych artefaktów jest wytwarzanie nowych narzędzi i metod w celu uzyskania jak największej ilości informacji o obiekcie bez niszczenia jakiejkolwiek (nawet małej) jego części. Podczas nadzoru archeologicznego firma archeologiczna stara się również unikać przenoszenia artefaktów z miejsca, w którym je odnaleziono, dopóki nie zostanie zbadane całe otoczenie.
Głównym celem metodologii charakteryzacji jest identyfikacja miejsca produkcji. Po zidentyfikowaniu miejsca można połączyć na mapie wszystkie miejsca, w których znaleziono artefakty tego samego pochodzenia, a następnie ustalić trasy szlaków handlowych i stosunków społecznych istniejących w przeszłości. Klasyfikacja materiałów archeologicznych polega na rozpoznawaniu powtarzającej się obecności technicznych, formalnych i wymiarowych elementów materiałów. Typologia materiałów archeologicznych ma tendencję do rozpoznawania systematycznych i kulturowo znaczących formalnych różnic między artefaktami. Każdy archeolog, który udostępnia wyniki swoich badań niejako „dokłada swoją cegiełkę” do kształtowania się pradziejowej siatki handlowo – technologicznej.
Badania archeologiczne są również zasobem ekonomicznym, ale definicja ta jest niewystarczająca, jeśli jest umieszczona w opozycji do niematerialnej wartości samej kultury, wobec braku której wszystko traci wartość, ponieważ głęboko wpływa na jakość życia.
Każde stanowisko archeologiczne kryje w sobie potencjał dzielenia się kulturami i perspektywami. Patrząc w okulary historyka w głębi czasu, widzimy siebie zanurzonych w przeplataniu, gdzie tożsamość nie jest już statycznym punktem odniesienia, który należy ujawnić, ale dynamicznym stanem, wynikiem procesu wspólnych doświadczeń. Archeologia jest bowiem potężnym narzędziem, które przeciwdziała zapomnieniu, nieustannie motywując cele krytycznej wiedzy o przeszłości, aby zrekonstruować pochodzenie różnic między kulturami i uchwycić złożoność teraźniejszości.
Archeolog musi wziąć odpowiedzialność za ustalenie nowej hierarchii informacji. Nie ma drogi na skróty, gdy w grę wchodzi zachowanie pamięci historycznej kraju i region. Rola archeologów powinna opierać się na umiejętności interpretowania tego, co pozostało z przeszłości, aby przywrócić jej znaczenie. Z tego powodu archeologia jest istotną funkcją społeczną, która identyfikuje zdolność narodu do dawania świadectwa o swoim dziedzictwie kulturowym i do ożywiania go poprzez przejawianie się na różne sposoby. Wartość ekonomiczna zasobów archeologicznych jest niewystarczająca, gdy przeciwstawia się niematerialnej wartości samej kultury. Bez wartości niematerialnej wszystko jest bowiem łatwe, ponieważ jakość życia jest w niej głęboko zakorzeniona.
Archeologia jest niesamowitym narzędziem walki przeciwko zapomnieniu: nieustannie motywuje cele krytyka wiedzy o przeszłości, aby zrekonstruować pochodzenie różnic między kulturami i zrozumieć złożoność teraźniejszości.